Project Berkheide: extra drinkwater met winst voor de natuur
In Natura 2000 duingebied Berkheide wordt hard gewerkt aan optimalisatie en uitbreiding van de waterwinning. Dunea zet daarmee een noodzakelijke stap voor de drinkwatervraag van morgen. Oplevering van de eerste twee deelprojecten levert extra drinkwater aan 35.000 mensen. Een mooie mijlpaal, maar dit is pas het begin van een omvangrijk traject. Hoe realiseren we de komende jaren voldoende capaciteit: op tijd, blijvend én volledig geïntegreerd in de natuur?
Slim combineren
Dat bevestigt duidelijk de urgentie, volgens programmamanager Kevin Joosten. “Er is gewoon geen tijd om te wachten”, licht hij toe. “Op de korte termijn lopen we al tegen de grenzen van het huidige systeem aan. We kunnen nu vooralsnog de meest urgente groei bijbenen. Maar om de tijd tot nieuwe bronnen te overbruggen, moeten we nu alle zeilen bijzetten in een gebied dat is aangewezen voor waterwinning. In Berkheide kunnen we voortbouwen op het systeem van oppervlakte-infiltratie, dat zich door de jaren heen al heeft bewezen.”
Dunea’s omgevingsmanager Peter Spierenburg vertelt waarom juist voor Berkheide is gekozen. “Van onze drie beschermde waterwingebieden, is hier nog ruimte in vergunningen om uit te breiden. Maar minstens zo belangrijk: de bestaande infrastructuur in Berkheide vraagt om noodzakelijke renovatie. Dan is het slim om deze meteen te combineren met de doelstellingen en opgave voor 2025. Daarmee bereidt Berkheide nu de weg voor realisatie van multi-bronnen op lange termijn.”
Maatwerk in balans met de natuur
Om meer water te winnen, kijken we in detail naar het systeem in het gebied. Met maatwerk kunnen we straks 30% meer water realiseren, zonder een heel nieuw systeem te hoeven aanleggen. Bij de werkzaamheden gaan we uit van de bestaande infrastructuur. Optimalisatie bestaat bijvoorbeeld uit verlenging van een rij winputten of het aanleggen van een extra infiltratieplas. In Programma Berkheide draait het niet alleen om drinkwater, maar ook om natuur. Het is een waardevol en kwetsbaar natuurgebied waar inpassing van de waterwinning maatwerk is. Het doel is om tegelijkertijd een impuls te geven aan de kwaliteit van de natuur. Spierenburg: “Omdat we toch aan de slag moeten voor de waterwinning, combineren we dit met natuurprojecten, zodat de natuur zich daarna weer jaren ongestoord kan ontwikkelen.”
Geïntegreerd plan
Als beheerder van Natura 2000 gebied, heeft Dunea voor de activiteiten in Berkheide een geïntegreerd plan gemaakt. Het uitgangspunt is dit gebied in totaliteit tot haar recht te laten komen; voor waterwinning, natuur, recreatie en erfgoed. Daarin werken we samen met Staatsbosbeheer, partner in het duingebied, zodat de natuurprojecten niet stoppen bij de grenzen van onze gebieden. In het Groenfonds werken we bijvoorbeeld samen aan natuurherstel, de ontwikkeling van een nieuwe vochtige duinvallei en het vergroten van natuur en recreatie.
Spierenburg: “Juist als natuurbeheerder stellen we hoge eisen aan de ontwikkelingen in dit gebied. Dunea combineert technische uitdagingen met kennis van duinen en natuur. Samen met experts, zoals ecologen, zoeken we elke dag naar de juiste balans en oplossingen om te zorgen dat de natuur zich goed kan ontwikkelen en de habitat beter tegen een stootje kan.” Joosten: “Daarbij hebben we te maken met een voortdurend wijzigend speelveld rond stikstofregels en normering van stoffen in drinkwater. Dat vertalen wij bijvoorbeeld in stikstof mitigerende maatregelen, zoals de aanplant van bomen of het verwijderen van duindoorn. Het is voortdurend puzzelen, passen en meten.”
Samen richting toekomst kijken
De oplevering van de eerste twee winningen is een mooie mijlpaal, maar betekent niet dat we klaar zijn. Integendeel. Joosten: “Dit is pas het begin. In 2022 starten we met nieuwe, vergelijkbare deelprojecten. In een daarvan krijgen de monumentale marine barakken een herbestemming. Om alle ruimte van gebied Berkheide optimaal te benutten en het risico op verontreiniging te voorkomen, gaan we in een participatietraject vier (van de achttien) barakken restaureren en als erfgoed beleefbaar maken voor publiek. De aanpassingen tot aan 2025 zijn omvangrijk, maar er komt een prachtig gebied voor iedereen voor terug.”
Spierenburg: “We moeten dit nu onder grote tijdsdruk voor elkaar krijgen, en tegelijk ook verder kijken richting toekomst. Met onze visie en investeringen moeten we altijd twintig, of liever nog vijftig jaar vooruit denken. Het is als een estafette: het stokje doorgeven om te zorgen dat we ook op lange termijn de drinkwatervoorziening op niveau houden en een waardevol natuurgebied in stand houden. Dat vraagt om doorzettingsvermogen van al onze partners om dit samen met ons uit te voeren.”
Meer informatie
- Neem voor meer informatie contact op met Peter Spierenburg
- Meer over programma Berkheide.