Uitgelicht: PFAS
De uitstoot van PFAS en het effect daarvan op het milieu krijgt sinds 2017 (GenX) regelmatig aandacht. Blootstelling aan PFAS vindt hoofdzakelijk plaatst via lucht, voedsel, bodem, gebruik van consumentenproducten maar deels ook via kraanwater (2 tot 17%). Al het drinkwater in Nederland voldoet aan de geldende, Europese norm, aangescherpt in december 2020.Het RIVM heeft de bestaande grenswaarden voor voedsel en drinkwater opnieuw beoordeeld, op dezelfde wijze als de Europese Voedsel en warenautoriteit (EFSA) om te kijken naar wat de maximale dagelijkse inname van PFAS mag zijn, vanuit het voorzorgsprincipe. Lees hierover meer in het artikel: RIVM: inname PFAS moet omlaag, kraanwater is veilig.
Wat zijn PFAS?
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die gebruikt worden in toepassingen als textiel, waterafstotende sprays voor kleding of schoenen en anti-aanbaklagen in pannen. Van een groot aantal PFAS is bekend dat ze schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en milieu. Bekende voorbeelden van PFAS zijn PFOA , PFOS en GenX.Hoe komen PFAS terecht in bronnen voor drinkwater?
PFAS zijn terug te vinden in het milieu, onder andere doordat fabrieken deze stoffen uitstoten. Via de lucht en het afvalwater verspreiden PFAS zich naar de bodem en het oppervlaktewater. Van daaruit komen ze ook in voedsel en in drinkwater terecht. PFAS breken slecht af en blijven daardoor bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel ‘forever chemicals’ genoemd. Ze zijn met de huidige drinkwaterzuiveringen zeer moeilijk, niet allemaal en niet volledig te verwijderen. Het is daarom belangrijk te voorkomen dat zich meer van deze stoffen in onze leefomgeving ophopen.
Afbeelding: hoe PFAS in het milieu komen en de innameroutes (bron: Europees Milieu Agentschap).
Zitten er PFAS in het drinkwater?
Ja. De hoeveelheden PFAS die in het drinkwater kunnen voorkomen verschillen per regio. Dat begint bij vervuiling van de drinkwaterbronnen. Zowel in oppervlaktewater als in grondwater wordt PFAS aangetroffen, tot nu toe het meeste in oppervlaktewater. Dunea heeft rivieren als bron voor drinkwater. Ondanks het robuuste zuiveringsproces met vele barrières om stoffen tegen te houden, kunnen uiterst gevoelige meetmethoden hele lage hoeveelheden aantonen in drinkwater. De sporen PFAS die we meten, liggen ver onder de geldende normen.
Is het drinkwater nog veilig?
Mensen krijgen PFAS op verschillende manieren binnen. Omdat de bijdrage van kraanwater aan de inname van PFAS beperkt is, vindt het RIVM het verantwoord om kraanwater te blijven drinken. RIVM benadrukt dat voldoende water drinken ook belangrijk is om gezond te blijven.
Wat vindt Dunea van PFAS?
Deze stoffen horen niet thuis in het milieu en zeker niet in (bronnen voor) drinkwater. Dus wij zijn groot voorstander van het verbieden van zulke stoffen, omdat ze slecht afbreken en daardoor (zeer) lang in het milieu aanwezig blijven. Zelfs met de meest geavanceerde, niet duurzame zuiveringstechnieken, worden PFAS niet afgebroken maar verplaatst naar een reststroom, zodat deze alsnog in het milieu terecht komen. Vervuiling voorkomen is altijd de beste zuiveringsstrategie.